Blog Azure Cloud kosten

Wat is Azure Cosmos DB en hoevel kost het?

Tegenwoordig moeten alle applicaties snel zijn, altijd online en pieken aankunnen tijdens drukke momenten, terwijl ze steeds meer data verwerken.

Azure Cosmos DB is op dit moment een van Microsoft’s populairste wereldwijd gedistribueerde NoSQL databases.

Van de vele PaaS Services van Microsoft voldoet Cosmos DB aan deze groeiende eisen en biedt moderne apps schaalbaarheid, lage latency en beschikbaarheid. De flexibiliteit en mogelijkheden compliceren echter vaak de kosten van Azure Cosmos DB.

In dit artikel laten we je precies zien hoe de Azure Cosmos DB prijs werkt, met daarbij een aantal eenvoudige tips.

Niels Kroeze

Auteur

Niels Kroeze

Leestijd 11 minuten Gepubliceerd: 08 mei 2025

Wat is Azure Cosmos DB?

Azure Cosmos DB is Microsoft’s volledig beheerde database die NoSQL, relationele en vector data ondersteunt.

Azure Cosmos DB logo, een gestileerde globe met een ring, als symbool voor een wereldwijd gedistribueerde multi-model database service.

Cosmos DB is onderdeel van een breder aanbod van databaseoplossingen binnen Azure, zoals PostgreSQL en MySQL.

Het is een volledig beheerde service - PaaS. Dus je hoeft je niet druk te maken over onderhoud. Cosmos DB regelt patches, updates en alles daaromheen.

Wereldkaart met verbonden groene markers, als visualisatie van Azure Cosmos DB's gedistribueerde netwerk.

In tegenstelling tot relationele databases slaat Cosmos DB data op in JSON-achtige documenten in plaats van tabellen. Daardoor heb je een flexibeler schema. Documenten in dezelfde database kunnen dus verschillende structuren hebben. Handig als je werkt met dynamische datamodellen.

Ook al is het een NoSQL database, je kunt nog steeds SQL-achtige queries draaien. Dat maakt het toegankelijk als je gewend bent aan relationele databases.

 

Use case

Azure Cosmos DB ondersteunt complexe query's en transactieverwerking over wereldwijd gedistribueerde gegevens, met ingebouwde database sharding en replicatie ondersteuning.

Dat maakt het geschikt voor apps die hoge beschikbaarheid en real-time data toegang nodig hebben in meerdere regio’s.

Je kunt het gebruiken voor verschillende situaties, zoals:

  • IoT platforms
  • Mobiele en web apps
  • Gaming backends
  • Financiële systemen
  • Retail

 

Hoe werkt Azure Cosmos DB pricing?

Om de kosten van Azure Cosmos DB goed te begrijpen, moeten we eerst de architectuur snappen.

Een Cosmos DB account bevat meerdere databases en containers. Je kosten zijn de optelsom van alles wat je gebruikt binnen die databases en containers.

NoSQL pricing formula voor Azure Cosmos DB, met database operations, storage, backups, regio's en totale prijsberekening.

De kosten van Azure Cosmos DB worden vooral bepaald door:

  • Database operations (provisioned throughput of consumption throughput)
  • Storage gebruik (transactioneel en analytisch) en back-ups
  • Regio instellingen (hoeveel regio’s je hebt)

 

1. Compute pricing

Compute kosten in Azure Cosmos DB worden afgerekend via Requests Units (RU/s) of virtual cores (vCores). In tegenstelling tot andere databases waar je tegen limieten aanloopt in geheugen, CPU of disk IOPS, maakt Cosmos DB het simpeler: alles wordt gemeten in Request Units (RU/s).

Request Units (RU/s)

Elke actie die je uitvoert op Azure Cosmos DB (zoals read, write, query of delete) gebruikt Request Units (RUs).

Infographic van database operations met variabele Request Unit (RU) consumptie voor read, insert, upsert, delete en query acties.

Elke actie heeft een specifieke RU-kost op basis van de gebruikte resources.

Wat zijn Request Units (RU/s)?

Request Units (RU/s) zijn op tarieven gebaseerde valuta voor Cosmos DB-operaties (“reads”, “writes” en “queries”). Voor meer veeleisende activiteiten worden meer Request Units in rekening gebracht.

De kost van een operatie in Azure Cosmos DB is altijd gelijk en voorspelbaar. Een document van een bepaalde grootte invoegen, updaten of verwijderen gebruikt altijd hetzelfde aantal RU/s. Hetzelfde geldt voor queries: dezelfde query op dezelfde data kost altijd evenveel RUs.

vCore pricing

Voor PostgreSQL en MongoDB (vCore) APIs rekent Azure Cosmos DB op basis van compute en geheugen per node. Je betaalt dus voor het aantal en formaat van de vCore nodes die je aanzet. Deze pricing past goed bij apps die SQL-achtige features nodig hebben of hoge performance via PostgreSQL of MongoDB vCore.

 

2. Storage pricing

Bij Azure Cosmos DB betaal je maandelijks voor het totale aantal GB data in je transactional en analytical storage. Meestal komt het grootste deel van de kosten door daadwerkelijk verbruikte storage (pay-as-you-go model).

Stacked bar chart showing transactional and analytical GBs over time.

Hoe meer je opslaat, hoe meer je betaalt.

Als je database 0 GB bevat, dan zijn de storagekosten in principe ook $0.

In de meeste regio’s is de prijs voor transactionele storage $0,25 per GB per maand.

Azure Cosmos DB pricing West
Consumed Storage Total GB Price
Transactional storage (row-oriented) 1 GB x N regio’s $0.25/maand
Analytical storage (column-oriented) 1 GB x N regio’s $0.02/maand

Deze prijzen gelden voor NoSQL, MongoDB (RU), Cassandra, Gremlin en Table APIs

 

3. Bandwidth pricing

Cosmos DB rekent bandwidth af via een pay-as-you-go model. Het hangt dus af van hoeveel je verbruikt.

Data die binnenkomt (Ingress) in Azure is gratis (zie hieronder).

Data Transfer In (Ingress)
  Price
Data transfer naar elke regio Gratis
Data transfer binnen een regio Gratis
Data transfer binnen of tussen availability zones in een regio Gratis

Dat geldt niet als data Azure verlaat of tussen Azure regio’s wordt verplaatst (dus tussen regio’s of zones via Azure’s WAN).

Dan gelden deze kosten:

Data Transfer Out (Egress)
  Eerste 5 GB/maand Prijs
Data van regio’s in Europa of Noord-Amerika naar andere regio’s of internet Gratis $0.05 per GB
Data van regio’s in Azië, Oceanië, Midden-Oosten of Afrika naar andere regio’s of internet (excl. China) Gratis $0.08 per GB
Data van Zuid-Amerika naar andere regio’s of continenten of internet Gratis $0.16 per GB
Azure Cost Management Whitepaper

Wil je besparen op je maandelijkse Azure kosten?

Ontvang onze Whitepaper over Azure Cost Management! Met de beste tips, trucs en kennis om je cloud kosten te optimaliseren.

Ja ik wil het!

Azure Cosmos DB pricing tiers

Voor database operations kun je kiezen tussen twee modellen om throughput te regelen:

  • Provisioned Throughput
  • Serverless (consumptie-gebaseerd)

Vergelijking tussen provisioned en serverless throughput als lijn grafieken.

Provisioned Throughput

Provisioned throughput is de RU/s-capaciteit die je vooraf toewijst voor database operations. Bij dit model krijg je een vast aantal Request Units per seconde (RU/s), vooraf gereserveerd, en je betaalt per uur.

Voorbeeld: als je 100 RU/s provisiont, kun je tot 100 RUs per seconde gebruiken. Als je daaroverheen gaat, wordt je operatie gethrottled en moet het wachten op de volgende seconde als de RU-bucket weer gevuld is.

Drie iconen die 1 RU aan provisioned throughput voorstellen, per seconde gemeten.

Je betaalt op basis van het hoogste aantal RU/s dat je in een uur hebt ingesteld, ongeacht of je het volledig gebruikt hebt. Dus ook als je minder gebruikt, betaal je voor het maximum van dat uur.

 

Standard (Manual) Provisioned Throughput

Je kunt de capaciteit handmatig instellen via “manual” provisioned throughput. Dat stel je in op je container of database via de Azure portal.

Use case: Dit werkt goed voor workloads met stabiel verkeer en die hoge performance SLAs nodig hebben.

De tabel hieronder laat de prijzen zien van standaard provisioned throughput:

Standard Provisioned Throughput Total RU/s per hour Price per 100 RU/s
Single-region write account zonder multi-region of availability zones (AZ) 100 RU/s x 1 regio $5.84/maand
Single-region write account over N Azure regio’s zonder AZ 100 RU/s x N regio’s $5.84/maand
Single-region write account over N regio’s zonder AZ + Y regio’s met AZ (100 RU/s x N regio’s) + (100 RU/s x 1.25 x Y regio’s met AZ) $5.84/maand
Multi-region write (voorheen “multi-master”) account met N regio’s* 100 RU/s x N regio’s $5.84/maand

*Prijzen gelden voor regio West-Europa

 

Autoscale Provisioned Throughput

Autoscale past RU/s automatisch aan op basis van workload. Je stelt een max in (minimaal 1.000 RU/s), en je betaalt per uur voor het hoogste gebruik tussen 10–100% van dat limiet.

Grafiek van wisselende performance bij autoscale, tussen 450 en 4500 RU/s.

Je hoeft dus niet handmatig te schalen en kunt beter omgaan met wisselende workloads.

Zie de tabel hieronder voor de prijzen:

Autoscale provisioned throughput Total RU/s per hour Price per 100 RU/s Final Price
Single-region write account 100 RU/s x 1.5 x 1 regio $5.84/maand $8.76/maand
Single-region write account met data verspreid over meerdere regio’s (met of zonder AZ*) 100 RU/s x 1.5 x N regio’s $5.84/maand $8.76/maand/regio
Multi-region write (voorheen multi-master) account over meerdere regio’s* 100 RU/s x N regio’s $11.68/maand $11.68/maand/regio

*Prijzen gelden voor regio West-Europa

Let op:

Cosmos DB autoscale provisioned throughput tarieven zijn 50% duurder dan provision standard throughput.

Formule voor billing van database operations, met standard en autoscale provisioned throughput, request units per seconde, aantal Azure regio’s, totale RU/s, billing rate en totale prijs.

Provisioned throughput past vaak niet bij:

  • Workloads die maar af en toe database operations doen
  • Lagere performance eisen

 

Serverless Consumed Throughput

Apps met weinig verkeer en soms een korte piek profiteren van het serverless model. Serverless is top voor workloads die weinig eisen stellen maar af en toe ineens actief zijn.

Je hoeft niks te plannen of te beheren. Het schaalt automatisch en je betaalt alleen voor wat je echt gebruikt (pay-as-you-go), per operatie en opslag.

Tijdlijn-grafiek van resource gebruik (RU) voor query, read en write operations.

Er is geen minimumverbruik. Dus ideaal voor kleine apps die onregelmatig draaien en geen constante throughput nodig hebben.

De kost per unit is wel hoger, maar omdat je alleen betaalt voor verbruikte RUs, is het vaak goedkoper voor workloads die zelden of onvoorspelbaar draaien.

Azure Free Tier

Is Azure Cosmos DB echt gratis voor altijd? In het kort: JA!

Met de Azure Free Tier kun je gratis kleine apps bouwen, testen of draaien op Azure Cosmos DB zolang je wil. Het geldt voor NoSQL, MongoDB, Cassandra, Gremlin en Table APIs en werkt met provisioned en autoscale throughput – single of multi-region.

Let op: er zijn grenzen. Je krijgt 1000 RU/s en 25 GB opslag gratis per account. Alles daarboven wordt afgerekend tegen standaardprijzen.

Verder krijg je gewoon alle features zoals in een normale Cosmos DB account: SLAs, global distribution, hoge beschikbaarheid, enz. Je kunt per Azure subscription één gratis tier account activeren, maar je moet het wel aanvinken bij het aanmaken.

Azure Cosmos DB free tier voor 30 dagen

Je kunt ook een gratis 30-dagen trial starten zonder een Azure subscription. Handig voor testen of development (geen productie).

Je hebt nu verschillende manieren gezien om Cosmos DB gratis te proberen. Maar wanneer kies je wat?

De afbeelding hieronder laat precies zien wanneer je welke gratis optie gebruikt van Azure Cosmos DB:

Beslisboom voor gratis opties van Azure Cosmos DB: bestaand account, productieomgeving, en cloud-gebaseerde keuzes.

Multi-region writes (Geo-Replication)

Je kunt availability zones aanzetten in je Cosmos DB account. Je data wordt dan gerepliceerd over meerdere zones binnen één regio. Als er iets uitvalt in een zone, ben je nog steeds online.

Heb je wereldwijde write-capaciteit nodig? Dan kun je multi-region writes aanzetten. Elke regio wordt dan een writeable primary. Dat geeft lage latency en hoge beschikbaarheid.

Vergeet niet: dit verdubbelt je totale Cosmos DB kosten.

 

Rekenmachine

Azure Cost Scan

We helpen je graag om je kosten te begrijpen. Onze interne experts geven je een professioneel besparingsadvies op basis van je huidige Azure cloud gebruik.

Ja ik wil het!

7 Azure Cosmos DB bespaartips

Verwijder ongebruikte databases of containers

Een makkelijke manier om kosten te verlagen in Cosmos DB is ongebruikte databases of containers weggooien. Die stapelen zich vaak ongemerkt op.

Check regelmatig je verbruik (bij handmatige Provisioned Throughput)

Gebruik je standaard provisioned throughput (dus handmatig ingesteld)? Check dan regelmatig hoeveel je echt gebruikt. Kijk naar metrics zoals request volume en RU/s per collectie.

Zie je dat een collectie structureel weinig gebruikt wordt? Dan kun je vaak veilig de throughput verlagen en kosten besparen. Altijd eerst je usage patterns checken voordat je iets wijzigt.

Gebruik Azure Reserved Capacity

Met reserved capacity kun je 20–65% besparen als je 1 of 3 jaar provisioned throughput (RU/s) afneemt. Geldt voor alle APIs (MongoDB, Cassandra, SQL, Gremlin en Table) en is wereldwijd beschikbaar. Lees meer over Azure Reservations.

Verlaag storagekosten door backups te beperken en oude data op te ruimen

Opslag en backups tikken snel aan in Azure Cosmos DB. Kijk welke collecties veel opslag gebruiken en ruim op wat je niet nodig hebt.

Check ook je Backup en Restore instellingen. Je krijgt standaard twee gratis snapshots. Maar als je bijvoorbeeld elk uur back-upt met 7 dagen retentie, heb je zo 168 snapshots staan. Dat loopt op in kosten.

Verhoog alleen de back-upfrequentie of retentie als dat écht nodig is voor je business of compliance. Anders kun je beter bij de standaardinstellingen blijven of retentie verlagen.

Check je regioverbruik

Gebruik je multi-region writes? Dan wordt elke regio een primary en verdubbelt je kost per regio. Extra regio’s toevoegen kost dus geld – doe dat alleen als het echt nodig is.

Check regelmatig of bepaalde regio’s nog wel gebruikt worden. Zie je lage of geen activiteit? Overweeg om ze te verwijderen om replicatiekosten te besparen.

Let wel: misschien zijn ze bedoeld voor beschikbaarheid bij uitval, dus altijd even afwegen.

Gebruik calculators om kosten in te schatten

RU-verbruik bepaalt direct je kosten. Gebruik deze tools om je workloads te modelleren:

Draai testworkloads om in te schatten hoeveel RU/s je nodig hebt voor reads, writes en queries.

Optimaliseer Bandwidth gebruik

Cross-region data transfers zijn duurder. Zo kun je kosten beperken:

  • Beperk het aantal replicatie regio’s
  • Voorkom onnodige inter-region reads of writes
  • Gebruik multi-region replicatie alleen als je het echt nodig hebt voor latency of beschikbaarheid

Hou je verkeer lokaal, tenzij er een goede reden is om het anders te doen.

Provisioned Throughput vs Autoscale: Welke moet je gebruiken?

Heeft je app een stabiele en voorspelbare behoefte aan throughput? Dan kun je iets boven dat niveau provisionen om throttling te voorkomen.

Maar als je workload wisselt – bijvoorbeeld alleen actief is tijdens kantooruren of in het weekend – dan betaal je onnodig veel als je constant hoge provisioned throughput hebt (zoals hieronder te zien is).

Grafiek die ongebruikte capaciteit van 4.000 RU/s laat zien.

Dat wil je natuurlijk vermijden…

In Cosmos DB kun je provisioned throughput op elk moment aanpassen via de Azure portal, CLI of automation.

Je kunt dus op- of afschalen op basis van je gebruik, en zo voorkom je dat je betaalt voor capaciteit die je niet gebruikt.

Grafiek met schommelende waardes van 4.000 RU/s, 2.500 RU/s en weer 4.000 RU/s.

De meeste workloads van moderne apps zien er trouwens niet zo netjes uit. Ze schommelen veel sterker, met grote pieken en dalmomenten.

Daarom is autoscale provisioned throughput in Cosmos DB meestal de betere keuze voor workloads met wisselende vraag.

Je stelt een maximum RU/s in, en Cosmos DB past de throughput automatisch aan op basis van echt gebruik. Je betaalt nog steeds per uur, maar dan alleen voor wat je daadwerkelijk verbruikt binnen die range. Je hoeft dus niet meer te overprovisionen.

Grafiek met wisselende gebruikspatronen tot een maximum van 4.000 RU/s.

Ook al is het tarief iets hoger (ongeveer 50%), is autoscale meestal toch de logische standaard – tenzij je workload echt heel stabiel en voorspelbaar is.

Het is gewoon goedkoper als je verkeer onvoorspelbaar is en meestal niet in de buurt komt van je maximum capaciteit.

En handig: je kunt op elk moment switchen tussen handmatig en autoscale.

Working Jack

Neem contact met ons op!

Ben je op zoek naar manieren om te besparen op je Azure-kosten? Neem contact met ons op en we helpen je graag verder.